Zakres badań przeprowadzanych w ramach medycyny pracy

Każda osoba pozostająca w stosunku pracy, niezależnie od zajmowanego stanowiska, musi posiadać orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu w określonych, panujących na tym stanowisku warunkach. Orzeczenia takie wystawiają uprawnieni do tego lekarze medycyny pracy na podstawie wyników specjalnych badań. Co wchodzi w zakres tych ostatnich? Badania przeprowadzane w ramach medycyny pracy mają na celu po pierwsze stwierdzenie, że poddawana im osoba spełnia określone wymogi (czyli że np. zawodowy kierowca ma wystarczająco dobry wzrok, by bezpiecznie prowadzić pojazd), ewentualnie też wskazanie, co powinna zrobić, by móc te wymogi spełniać (czyli np. nosić szkła korekcyjne w przypadku wady wzroku). Po drugie zaś wyniki tych badań informują o tym, czy pracownik nadaje się do pracy w konkretnych warunkach (czyli np. nie ma alergii na substancje, z którymi będzie w ramach wykonywanego zawodu wchodził regularnie w kontakt).

Badania psychotechniczne

Szczególnym rodzajem badań medycyny pracy są badania psychotechniczne, które muszą pozytywnie przejść wszyscy zawodowi kierowcy (a także kierowcy pojazdów uprzywilejowanych), instruktorzy nauki jazdy i egzaminatorzy z tego zakresu, operatorzy ciężkiego sprzętu budowlanego (m.in. koparek, spycharek, ładowarek) i zmechanizowanego (np. żurawia wieżowego, suwnicy), jak również operatorzy wózków o napędzie spalinowym, gazowym bądź elektrycznym. Badaniom takim powinni się też poddać kandydaci na pracowników ochrony fizycznej, detektywów, sędziów, prokuratorów, komorników i kuratorów sądowych, a także przedstawiciele zawodów wymagających obchodzenia się z bronią.

Badania sanitarno-epidemiologiczne

Na wyróżnienie zasługują też badania sanitarno-epidemiologiczne, przeprowadzane obowiązkowo wśród pracowników szeroko pojętej branży gastronomicznej, a więc osób zajmujących się wytwarzaniem, pakowaniem i dystrybucją żywności, przygotowywaniem posiłków czy też naczyniami do przechowywania produktów spożywczych. Zachodzą tu bowiem warunki, w których możliwe staje się zakażenie innych np. prątkami gruźlicy, pałeczkami duru brzusznego bądź Salmonelli, których występowanie w związku z tym należy u pracownika koniecznie wykluczyć.

Inne rodzaje badań

– Do badań specjalistycznych przeprowadzanych w ramach medycyny pracy należą także badania w narażeniu na promieniowanie jonizujące czy badania wysokościowe, którym muszą się poddać wspomniani już wcześniej operatorzy sprzętu ciężkiego, ale też inni wykonawcy robót budowlanych, a także chociażby strażacy – dodaje przedstawiciel Centrum Medycyny Pracy w Bielsku-Białej.

Na koniec warto wspomnieć, że osoby, które pracowały w kontakcie z pyłami zwłókniającymi tudzież czynnikami rakotwórczymi mogą wnioskować o badania okresowe przeprowadzane na koszt pracodawcy również po ustaniu stosunku pracy. Zasadniczo jednak opisane w niniejszym artykule badania wykonuje się przed objęciem danego stanowiska (tzw. badania wstępne) oraz w regularnych odstępach czasu już po zatrudnieniu (badania okresowe), a także w sytuacji, gdy pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim dłużej niż przez 30 dni (badania kontrolne).